Pratham Books' in-house editor, Hema D Khurshapur, writes exclusively about translations and how they end up giving the feel of the original story, if given a fresh approach. In this blog post, she writes about C.P. Ravikumar's translation of Ming-Ming, Fat Little Bear’s translation into Kannada and the psychology behind laughter. 

---

ಮನುಷ್ಯರ ಮಕ್ಕಳಿಗಷ್ಟೇ ತುಂಟತನ ಸೀಮಿತವೇ? ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮಕ್ಕಳೂ ತುಂಟತನ ಮಾಡಬಹುದಲ್ಲವೇ? ಅದ ರಲ್ಲೂ ಮುದ್ದಿಗೆ ಹೆಸರಾದ ಕರಡಿ ಮರಿಗಳು ತುಂಟತನ ಮಾಡಿದರೆ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಈ ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ ಬಂದಿರುವುದು. ಕೂದಲಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆ ಕೊಡುವಾಗ ನಾವೆಲ್ಲ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಸಲ ಬಳಸಿರುವ ವಾಕ್ಯ, ಅಲ್ಲಿ ನೋಡು ಅವನ ಅಥವಾ ಅವಳ ಕೂದಲು ಕರಡಿ ಕೂದಲಂತೆ ಎನ್ನುವುದು. 

Illustrations from the book, Ming-Ming, Fat Little Bear, by Vishnu M Nair

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಕರಡಿ ಮತ್ತು ಕರಡಿ ಮರಿ ಕುರಿತಾಗಿ ಬಹುತೇಕ ಮಕ್ಕಳು ಕೇಳಿರಬಹುದಾದ ಒಂದು ಕವನ, ಒಂದು ಕತೆ ಇದೆ. ಕವನ ಅಂದ್ರೆ ಅದು ಬೇಂದ್ರೆಯವರ ‘ಕರಡಿ ಕುಣಿತ’, ಕತೆ ‘ಜಾಂಬವಂತ’ ಕರಡಿಯ ಕತೆ. ‘ಕರಡಿ ಕುಣಿತ’ ಕವನ ಕರಡಿ ಆಡಿಸುವವನಿಂದ ಶುರುವಾಗಿ, ಮಕ್ಕಳು ಕರಡಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ ನೋಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮುಗಿದು, ಕರಡಿಯ ಕೂದೆಲೆಳೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ದೃಷ್ಟಿಯಾಗದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕಯೊಂದಿಗೆ ಮುಗಿಯುತ್ತದೆ. ‘ಜಾಂಬವಂತ’ ಕರಡಿಯ ಕತೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಕರಡಿ ಮಾತ್ರ ಜೇನು, ಹಲಸಿನ ಹಣ್ಣು ತಿನ್ನುವ ಮುದ್ದು, ಮುದ್ದು ಪ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. 

ಆದರೆ ಈ ಮಿಂಗ್ ಮಿಂಗ್ ಎಂಬ ಕರಡಿ ಮರಿ, ಇನ್ನೂ ಮುದ್ದು ಮುದ್ದು. ಒಂದು ದಿನ ಬೆಳಗಾಗಿ ಎದ್ದು ನೋಡಿದರೆ ಮರಿಯ ತಲೆಯ, ಮೈಮೇಲಿನ ಕೂದಲೆಲ್ಲ ನೆಟ್ಟಗೆ ನಿಂತಿವೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೋ ತೋಚುತ್ತಿಲ್ಲ. ಯಥಾ ಪ್ರಕಾರ ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮ, ಅಣ್ಣ-ಅಕ್ಕ, ದೊಡ್ಡಪ್ಪ-ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಎಲ್ಲರೂ ಒಂದೊಂದು ಸಲಹೆ ಕೊಡುವವರೇ. ಎಲ್ಲರ ಮಾತು ಕೇಳಿ ತಲೆ ಚಿಟ್ಟು ಹಿಡಿದು ಮಲಗುವ ಕರಡಿ ಮರಿಯ ಕೂದಲು ಮತ್ತೊಂದು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದು ನೋಡುತ್ತಲೇ ಮೊದಲಿನಂತಾಗಿ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. 

ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಸರಿ ಎನ್ನಿಸಿಯೇಬಹುದಾದ ಅಥವಾ ಹಾಗೆಂದು ನಾವು ಭಾವಿಸುವ ವಾಕ್ಯ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ತರುವಾಗ ಎದುರಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಒಂದೆರಡೆಲ್ಲ. ಅದು ಅನುವಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿ ಕೊಂಡವರಿಗೆಲ್ಲ ಗೊತ್ತಿರುವ ವಿಷಯ. ಈ ಕವನವನ್ನು ಕೂಡ ಇಂಗ್ಲಿಷಿನಲ್ಲಿ ಓದುವಾಗ ಚೆಂದ ಎನಿಸುವ ಪ್ರಾಸಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ತರುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಷ್ಟದ ಕೆಲಸ. ಕವನ ವನ್ನು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫಾರ್ಮ್ ಮಾಡದೇ ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವಹಿಸಿ ಒಂದೆರೆಡು ವಾಕ್ಯ, ಒಂದೆರೆಡು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕವನವನ್ನ ಕನ್ನಡದ್ದೇ ಆಗಿಸಿದ್ದು ಅನುವಾದದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಪ್ರಯತ್ನ. ಓದುತ್ತಿದ್ದರೆ ನಗುವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಆಗದ ಕೆಲಸ. ಇಂತಹ ಒಳ್ಳೆ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕಾಗಿ ಅನುವಾದಕ ಸಿ.ಪಿ.ರವಿಕುಮಾರ್‌ ಅವರಿಗೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು.

ಬರೀ ಮಿಂಗ್ ಮಿಂಗ್ ಎಂಬ ಮುದ್ದು ಕರಡಿ ಮರಿ ಪದ್ಯ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಗೊಂಡ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಚೆಂದವಾದದ್ದು ಅಂತ ಓದಿದರೆ ಸಾಕೇ... ಓದುವಾಗ ಬರುವ ನಗು, ಹುಟ್ಟುವುದು ಹೇಗೆ ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಒಂದು ಕುತೂಹಲವಾದ ವಿಷಯವಿದೆ. 

Illustrations from the book, Ming-Ming, Fat Little Bear, by Vishnu M Nair

ನಗು ಹುಟ್ಟುವುದು ಹೇಗೆ?

ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ತುಂಬಾ ಸರಳ. ಒಬ್ಬ ಹಾಸ್ಯನಟನನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಸಾಕು, ನಮಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ! ಆದರೆ ನಗೆ ಸಂಕೀರ್ಣ ವಿಷಯ. ನಾವು ಸಹಜವಾಗಿ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಗು ಮನುಷ್ಯರ ನಡುವೆ ಮಾತ್ರ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ನಗುವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡು ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಇನ್ನೂ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು, ಜನರನ್ನು ನಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಯಾವುದು? ಎರಡು, ನಗುವಿನ ಉದ್ದೇಶವೇನು? ಜನರು ನಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಅಂಶ ಯಾವುದು ಅಥವಾ ಜನ ಯಾವುದನ್ನು ತಮಾಷೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು. ಉತ್ತರ ಹುಡುಕುತ್ತಾ, ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ನಾವು ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಅಥವಾ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತೇವೋ ಏನೋ?

ಜನರ ಕೆಲವು ಎಡವಟ್ಟು, ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೌರ್ಬಲ್ಯ ಅಥವಾ ಕುಂದು-ಕೊರತೆ, ಕಾಳಜಿಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲೂ ಜನರು ನಗುತ್ತಾರೆ. ನಗುವಿನ ಬಗೆಗಿನ ಮತ್ತೊಂದು ವಿವರಣೆ ಎಂದರೆ, ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ನೋಡಿದ ಕೆಲವು ದೃಶ್ಯಗಳು ನಗು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. ಅವು ಸಹಜ ಸಂಗತಿಗಳೇ ಇರಬಹುದು ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಜತೆಗಿದ್ದಾಗ ಕಣ್ಣ ಮುಂದೆ ನಡೆಯುವ ವಿಷಯಗಳಿರಬಹುದು. ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ನಗುವಿಗೂ ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಅನ್ವಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಾಮಿಕ್ ನೋಡಿದಾಗ ಉಕ್ಕುವ ನಗುವೇ ಬೇರೆ, ವಿನೋದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಥವಾ ಘಟನೆ ನೋಡಿದಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ನಗುವೇ ಬೇರೆ. ದೈಹಿಕವಾಗಿ ನಗುವಿನ ಅಂಶವನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ನಗು ಒಳ್ಳೆಯದು. ಇದು ನಮ್ಮ ಶ್ವಾಸಕೋಶಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ದೇಹಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ನಾವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ನಗುವುದು ಒಂದು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ ಜನರ ನಗುವನ್ನು ನೋಡಿ ಅವರ ವರ್ತನೆಯ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಬಹುದಂತೆ!!

---

Do leave your thoughts in the comments section below. You can also reach out to us through our social media channels: Facebook, Twitter and Instagram.

Be the first to comment.

---

The excitement on the day of any StoryWeaver workshop is often mixed with some nervousness. We meet so many new people from different organisations and always want them to share the excitement we feel about books in classrooms! We wonder if the participants would connect with what we have to say and how they will react. This nervousness gets  magnified when the workshop is in an all new city.

Thankfully, our wonderful community never disappoints :) Here’s an account of our last two workshops in the beautiful cities of Jaipur and Hyderabad.

We were in Jaipur during the first week of October to host a StoryWeaver workshop with educators and resource leads of various education organisations. The workshop was our first in the city and was organised with the support of Jawahar Kala Kendra (JKK). They gave us access to their stunning centre and their library -- forming the perfect venue for a workshop on the importance of reading.

We had representatives from 18 organisations across Rajasthan attending the workshop, including UNICEF,  Educate Girls, OELP, Doosa Dashak and GoodWeave India. It was wonderful to host participants who had travelled from as far as Jodhpur and Bikaner. As the session progressed, we deep dived into the intriguing world of stories and explored how stories open a child’s eyes to a world filled with joy and learning.

The participants tried their hand at StoryWeaver and chose themes that they found most interesting and explored the platform for stories around them.

One of the most lively discussions was around how different kinds of books can be used with children across various age groups. One participant raised a pertinent point about the need for books in tough subjects like bullying, migration, and hunger. They also enjoyed putting on their writer’s hats and created some lovely stories on the platform.

At the end of the workshop, one of the teachers, who had come from faraway Jodhpur, told us that this was the first workshop she and her colleagues had ever attended outside their centres. This statement demonstrated the enormous responsibility that rests on us - to ensure our workshops stay relevant and productive for our teachers and educators who travel great distances putting their work and home on hold to attend our workshops. 

After our first StoryWeaver workshop in Jaipur, we organised our next in the familiar city of Hyderabad. With the support of Dr. Reddy’s Foundation, the workshop saw participants from various organisations like AIF, Youth4Jobs and Youngistaan Foundation.

 

To celebrate the diversity of languages we have, we had a resource person, Haripriya, help us conduct some parts of the workshop in Telugu. Haripriya runs a gorgeous children’s library in Hyderabad and was a  participant in our last Hyderabad workshop. Her presence not only encouraged participants to share their thoughts in Telugu, she also helped us showcase our best Telugu books.

“I thoroughly enjoyed facilitating the workshop in my mother tongue, Telugu. I had a memorable time sharing and learning from educators from different organisations who came together to understand how best they can make use of the platform in their classrooms. Together we read, created, translated books in English, Hindi and Telugu,” she remarked after the workshop.

 

Our team and the participants agreed that the lunch organised by Dr. Reddy’s Foundation was one of the most delicious meals we had had in a long time. Maddirala Sai Praveen from Azim Premji Foundation, a participant who has experience working with young children in anganwadi centres, volunteered to conduct an energiser post the hearty meal. That got all of us all laughing! The youngest participant of the workshop was the eight year-old daughter of a teacher in attendance and we have to say she was the most energetic of the lot!

As the year comes to a close, we would like to thank all our wonderful participants who make these workshops an amazing learning experience for us. We are also grateful to our new and potential partners, and friends of Pratham Books like Jawahar Kala Kendra and Dr. Reddy’s Foundation for their constant  support.

Here is wishing our readers a Happy New ‘Reading’ Year for 2019.

If you are interested in hosting a similar workshop for your organisation, drop us an email on [email protected]

Be the first to comment.

---

Manning Sutton is the founder and director of Apprendre Sans Frontieres (Learning Without Borders), a non-profit organisation that provides technology and educational materials to primary schools in French-speaking African countries like Senegal. To supplement the course curriculum, the organisation provide books (in the form of PDFs and creative commons), websites (Wikipedia, Khan Academy etc.), photos and videos to teachers. 

The organisation currently has about 200 books for primary school students. However, low literacy rates, no internet access and the absence of library materials including children's books are some of the challenges that the organisation faces. To create storybooks in mother tongue languages like French, Learning Without Borders partnered with StoryWeaver.

Jordan Hairabedian, who works as a researcher at Learning Without Borders, is a student at Sciences Po Aix, an Institute of Political Sciences in France. In May 2019, he organised a week-long translation hackathon with fellow students at the university to translate storybooks into French for Learning Without Borders.

This was Learning Without Borders’ first experience organising a StoryWeaver translation sprint. A closed Facebook group was formed to aid communication regarding translation and review of each story. Jordan translated StoryWeaver's translation sprint guide, which provided the best practices on translating for children, to French. 

Jordan shares, “The stories translated were published after peer-to-peer reviews. This was followed by each story being rated by the language/ translation experts from within the group. These ratings were made the basis of assessment and awards for best translations from the sprint.”

53 stories were translated into French in this sprint. You can browse through some of the stories from the sprint here.

    

Julia Hang and Jordan Hairbedian translating stories into French as part of the hackathon organised by Learning Without Borders.

Learning Without Borders has piloted an offline, solar-powered digital library in Senegal, that can be used in the remote areas of the country that do not have access to electricity or the internet.

Sutton hopes to see story books translated from French to languages like Pulaar and Serer, and eventually to Mandinka, Balanta-Ganja, Mandjak, Hassaniya Arabic, Noon, Jola-Fonyi, Soninke, and Mankanya. He also plans to share the StoryWeaver methodology with the Ministry of Education to see if books can be created locally, in local languages. 

As for us, we’re just excited that our translation resources are being used to translate storybooks into languages around the world, so that more children can benefit from it and partake of the joy of reading!

If you would like to conduct a StoryWeaver translation sprint, please feel free to reach out to us at [email protected].

Be the first to comment.

---